Tủy xương là một mô mềm và xốp nằm bên trong các xương lớn của cơ thể, chẳng hạn như xương chậu, xương đùi, xương ức. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất các tế bào máu và là một phần thiết yếu của hệ thống miễn dịch và tuần hoàn.
Các loại tủy xương:
- Tủy xương đỏ:
- Chịu trách nhiệm sản xuất tế bào máu (chức năng tạo huyết).
- Sản xuất ba loại tế bào máu chính:
- Hồng cầu: Vận chuyển oxy từ phổi đến các mô.
- Bạch cầu: Chống lại nhiễm trùng và bảo vệ cơ thể.
- Tiểu cầu: Giúp đông máu, ngăn ngừa chảy máu quá mức.
- Tủy xương đỏ chủ yếu tồn tại ở các xương dẹt như xương ức, xương sườn, và xương chậu.
- Tủy xương vàng:
- Chứa chủ yếu là mỡ và đóng vai trò dự trữ năng lượng.
- Có thể chuyển hóa thành tủy đỏ khi cơ thể cần tăng cường sản xuất tế bào máu (chẳng hạn như khi có hiện tượng mất máu nhiều).
- Phần lớn tủy vàng được tìm thấy ở các xương dài như xương đùi, xương cánh tay.
Vai trò của tủy xương:
- Tạo huyết (hematopoiesis): Tủy xương sản xuất hàng tỷ tế bào máu mới mỗi ngày để thay thế những tế bào già cỗi và bị mất đi.
- Duy trì hệ miễn dịch: Các bạch cầu được sản xuất trong tủy xương có chức năng bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn, virus và các tác nhân gây bệnh.
- Điều hòa sản xuất máu: Tủy xương đáp ứng nhanh chóng khi cơ thể cần sản xuất thêm máu (ví dụ khi bị mất máu do chấn thương hoặc phẫu thuật).
Các bệnh lý liên quan đến tủy xương:
- Bệnh bạch cầu (Leukemia): Là một loại ung thư bắt nguồn từ các tế bào máu trong tủy xương.
- Thiếu máu bất sản (Aplastic Anemia): Tủy xương không sản xuất đủ tế bào máu.
- Rối loạn tủy xương (Myelodysplastic Syndromes – MDS): Tủy xương tạo ra các tế bào máu bất thường, không chức năng hoặc không trưởng thành.
- Bệnh đa u tủy xương (Multiple Myeloma): Là loại ung thư tế bào plasma, một dạng bạch cầu trong tủy xương.
Xét nghiệm và điều trị:
- Chọc hút tủy xương: Là thủ thuật y khoa lấy một mẫu tủy xương để kiểm tra sự bất thường.
- Ghép tủy xương: Thường được thực hiện đối với bệnh nhân bị ung thư máu hoặc các rối loạn liên quan đến máu, bằng cách thay thế tủy xương bị tổn thương bằng tủy lành mạnh.
Tủy xương là một phần quan trọng trong hệ thống tạo máu và miễn dịch, đảm bảo cơ thể duy trì đủ lượng máu và khả năng chống lại bệnh tật.